O Henri Theodore (Theodor) Fontane γεννήθηκε στις 30 Δεκεμβρίου του 1819 στο Νοϋρουππίν (Neuruppin). Καταγόταν από οικογένεια προσφύγων (Ουγενότων) από τη Γαλλία. Σπούδασε φαρμακοποιός και εξάσκησε το επάγγελμα αυτό σε διάφορες πόλεις της Γερμανίας και στο Βερολίνο έως τα τριάντα του, οπότε και το εγκατέλειψε, για να γίνει ελεύθερος συγγραφέας, πολιτικός συντάκτης κι ανταποκριτής εφημερίδων. Την ίδια χρονιά (1849) νυμφεύτηκε την Emilie Rouanet-Kummer, με την οποία απέκτησε τρεις γιους και μια κόρη. Η εργασία του ως πολεμικού ανταποκριτή του έδωσε την ευκαιρία να ταξιδέψει πολύ και να ζήσει από κοντά τα δραματικά γεγονότα, ιδιαίτερα στο μέτωπο του γαλλο-γερμανικού πολέμου του 1870, όπου πιάστηκε μάλιστα κι αιχμάλωτος για κατασκοπία, και να μείνει πέντε σχεδόν συνεχή χρόνια στην Αγγλία (1855-1859). Ταξίδεψε ακόμη στη Σκωτία, την Ιταλία και την Ελβετία. Επίσης, διετέλεσε για λίγο πρώτος γραμματέας της Βασιλικής Ακαδημίας των Τεχνών του Βερολίνου. Εργάστηκε στην "Vossische Zeitung" από το 1870 έως το 1888 ως θεατρικός κριτικός αποκλειστικά αρμόδιος για τις παραστάσεις του Βασιλικού Αυλικού Θεάτρου του Βερολίνου κι από το 1888 ως το θάνατό του για τις παραστάσεις του θιάσου "Ελεύθερη Σκηνή για μια Σύγχρονη Ζωή". Ευτύχησε να χαρεί την πρώτη συγκεντρωτική έκδοση των αφηγηματικών του έργων σε δώδεκα τόμους (1890-1891), να τιμηθεί με το "Βραβείο Σίλλερ" (1891) και ν' ανακηρυχθεί επίτιμος διδάκτωρ της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου του Βερολίνου (1894). Πέθανε στο Βερολίνο στις 20 Σεπτεμβρίου του 1898.
Κυριότερα έργα του:
- Λυρικά: "Μaenner und Helden" ("Άντρες και Ήρωες"), 1850, "Gedichte" ("Ποιήματα"), 1851, "Balladen" ("Μπαλάντες"), 1861.
- Πεζά:
Δοκίμια: "Unsere lyrische und epische Poesie seit 1848" ("Η λυρική και επική μας ποίηση απ' το 1848"), 1853, "Willibald Alexis", 1872, "Christian Friedrich Scherenberg und das literarische Berlin von 1840 dis 1860" ("Ο Κρίστιαν Φρίντριχ Σέρενμπεργκ και το λογοτεχνικό Βερολίνο από το 1840 έως το 1860"), 1885.
Διηγήματα, νουβέλες, μυθιστορήματα: "Vor dem Sturm" ("Πριν απ' την καταιγίδα"), 1878, "Grete Minde", 1879, "Ellernklipp" ("Η ξέρα με τις σκλήθρες"), 1881, "L'Adultera" ("Η μοιχός"), 1882, "Schach von Wuthenow" ("Ο Σαχ φον Βούτενοβ"), 1882, "Graf Petoefy" ("Ο κόμης Πέτεφι"), 1884, "Unterm Birnbaum" ("Κάτω απ' την αχλαδιά"), "Cecile", 1887, ("Πλάνες και ανακατωσούρες"), 1888, "Stine", 1890, "Mathilde Moehring", 1891, "Unwiederbringlich" ("Ανεπιστρεπτί"), 1892, "Von, vor und nach der Reise" ("Για το, πριν απ' το και μετά απ' το ταξίδι"), 1894, "Frau Jenny Treibel oder Wo sich Herz zum Herzen find't" ("Η κυρία Τζένη Τράιμπελ ή Πώς συναντώνται οι καρδιές"), 1892, "Effi Briest", 1895, "Die Poggenpuhls" ("Οι Πόγκενπουλς"), 1895, "Der Stechlin" ("Ο Στεχλίν"), 1898.