Γράφοντας τη ζωγραφική

Ζωγραφισμένες ιστορίες ενός ανθρώπου που ξεχώριζε ως πνεύμα ανήσυχο και χαρακτήρας επαναστατικός.Μια σπάνια αρχειακή μαρτυρία που φωτίζει αθέατες όψεις της προσωπικότητας και της τέχνης του Αλέξη Ακριθάκη. Ένας σημαντικός καλλιτέχνης που άφησε το στίγμα του στην ευρωπαϊκή ιστορία της τέχνης με ένα έργο που μένει ακόμα να το ανακαλύψουμε.

Η ύπαρξη των ημερολογίων ρίχνει φως στις σκιές της ζωής του Αλέξη Ακριθάκη και χαρτογραφεί απόκρημνους τόπους. Συμβάντα, συναντήσεις, σκέψεις, σημειώσεις, αφορισμοί, εξομολογήσεις, ερεθισμοί, αποκαλύψεις, ζορισμένη εφηβεία, αλητεία, πρόσωπα, φίλοι, παρέες, ερωμένες, πάθη, γάμοι, λαγνεία, η δεκαετία του ’60, το πνεύμα της ελευθερίας, ναρκωτικά, αλκοόλ, χιλιόμετρα, ταχύτητα, πόλεις (με προεξάρχουσες την Αθήνα και το Βερολίνο), καφέ, νυχτερινά κέντρα, δρόμοι, λεωφόροι, μνήμες, νοσταλγία, spleen, σάτιρα, ειρωνεία, φόβοι, αγωνία, οργή, τόξα, έξεις, αυτοκαταστροφή, εσωτερικότητα, απόγνωση, απώλεια, εφιάλτες, κραυγή, αθωότητα, η μυθολογία (και η κατάρα) του καλλιτέχνη, η αυτοκτονία ως θάρρος και οδός, σχέδια, ζωγραφική, χρώματα, προοίμια έργων η έργα εν προόδω και, συχνά, ολοκληρωμένα έργα, Artist’s books, υλικά, ποσά, τεχνίτες, διευθύνσεις και τηλέφωνα ανά τις εποχές, λογαριασμοί, συνταγές μαγειρικής, ποίηση, τρυφερότητα, ο βαθύς πόνος της τέχνης, το πάσχον σώμα, η κατωφέρεια του θανάτου, παρελαύνουν από τις σελίδες των τετραδίων του στο διάστημα μίας τριακονταετίας. [...] Ο Αλέξης Ακριθάκης διένυσε τις αποστάσεις της σύντομης ζωής του με ενός ταχύτητες που του υπέβαλλαν το ταλέντο του, το ένστικτο, το νευρικό του σύστημα, οι συντεταγμένες του έργου του, η μνήμη του θανάτου, η ποίηση, όσο και ο ατίθασος και ασυμβίβαστος χαρακτήρας του – απότοκος ενός πληγωμένου, ευαίσθητου και αβόλευτου ψυχισμού. — ΘΑΝΟΣ ΣΤΑΘΟΠΟΥΛΟΣ
Ο Ακριθάκης τρέχει, και από τις σκόρπιες σελίδες των τετραδίων ως τα πέρατα του κόσμου, από την αρχή της ζωής και ώς το τέλος της ζωής του, δεν σταματά να εκπέμπει σήματα και συνθήματα, σημεία και τέρατα, αφορισμούς και ποιήματα, έρωτες και παθήματα, ίχνη και πατήματα. Έτσι, μέσα στη ροή του χρόνου, με το έργο του δικαιώνεται η προφητική κατακλείδα του Νάνου Βαλαωρίτη στο κείμενο που εγκαινιάζει την έκθεση του Ακριθάκη το 1965 : «Όσοι έχουν μάτια ακούν κι όσοι έχουν αυτιά θα δούνε». — ΝΤΕΝΗΣ ΖΑΧΑΡΟΠΟΥΛΟΣ
ΦΡΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΑΛΕΞΗ ΑΚΡΙΘΑΚΗ ΑΠΟ ΤΑ ΤΕΤΡΑΔΙΑ
Στήθος. Γιάννα, το στήθος σου. Ελένη, το στήθος σου. Χαρά, το στήθος σου. Το κάθε στήθος κι ένα άλλο στήθος. Αφού κι εμείς ρεμάλια του κερατά, σκατά καλλιτέχνες – ζωγράφοι, ποιηταί, λογοτέχναι. Το στήθος σου, το στήθος της, τα στήθη σας πέτρα πάνω στο στήθος μου. Έρωτας. [ 18.1.65 ] Τί είναι τέχνη; Αρνούμαι ν’ απαντήσω ή δεν ξέρω; Όχι, δεν ξέρω, ή άλλοτε ξέρω πολύ καλά.
Στη δουλειά μου ποτέ δεν κορόιδεψα· ό,τι έκανα και ό,τι κάνω είναι δικό μου και αληθινό. Δεν είχα ποτέ την ανάγκη να κοροϊδέψω.
Ζωγραφίζω με το φόβο του ισορροπιστή σε τεντωμένο σχοινί. Σχέδια... Θέλανε πάντα διόρθωμα. Πάντα κάτι λίγο. Μια τελεία, ένα ίχνος μικρής γραμμής. Μια απαλή τρυφεράδα γραφής.
Ο καθείς και ο κόμπος του. Όποιος καταλαβαίνει τον λύνει.
Φτιάχνω σχέδια και τα ζωγραφίζω με χρώματα· ύστερα περνάω το περίγραμμα – μαύρο σαν την ψυχή μου. Πού και πού ασπρίζει κι αυτή σαν ξημέρωμα.
Προσπαθώ να γράψω σχεδιάζοντας. Σχεδιάζω γράφοντας. Ο καλλιτέχνης πρέπει να είναι κλέφτης, να κλέβει συνεχώς από τους άλλους, για να μπορέσει να πάει τα πράγματα πιο πέρα από τους άλλους. Βεβαίως είπαμε κλέφτης, όχι απατεώνας.
Έλα να με ξυπνήσεις κάποιο πρωί ακουμπώντας το στήθος σου στα χείλη μου, σαν το γάλα της μάνας. [ 1.11.83 ]
Το πιο κοντινό είναι ο θάνατος του σκύλου και μια αυτοκτονία που σημαίνει θάρρος για τη ζωή. Ένα καινούργιο έργο που κανείς δεν το ξέρει. [ 9.6.84 ]
Παλιοπουτάνες, πότε θα καταλάβετε τι είναι ο βαθύς πόνος της τέχνης ; [ Ιούλιος ’85 ]

• Εισαγωγή, Επιμέλεια τόμου: Χλόη Ακριθάκη-Geitmann
• Εισαγωγικό σημείωμα: Ντένης Ζαχαρόπουλος
• Εισαγωγή, Επιμέλεια τόμου: Θάνος Σταθόπουλος