Φούγκα για ένα προτεκτοράτο

1960. Η Γαλλία αναγνωρίζει την ανεξαρτησία του Καμερούν, αλλά συνεχίζει να ελέγχει τη χώρα μέσω μιας κυβέρνησης ανδρεικέλων. Την ίδια χρονιά δολοφονείται στη Γενεύη ο Φελίξ Μουμιέ, από τις πιο χαρισματικές μορφές του αντιαποικιακού αγώνα.
Παρίσι 1962. Ο Λυκ Μπλανσάρ (που τον πρωτογνωρίσαμε ως αστυνομικό στο Ρέκβιεμ για μια Δημοκρατία, αλλά που τώρα έχει παραιτηθεί από το Σώμα και εργάζεται ως δημοσιογράφος) αναζητά στοιχεία για την εμπλοκή των γαλλικών μυστικών υπηρεσιών στη δολοφονία του Φελίξ Μουμιέ. Η έρευνά του τον οδηγεί στη Γιαουντέ, την πρωτεύουσα του Καμερούν. Εκεί θα μπει στο στόχαστρο της κυβέρνησης και των Γάλλων συμβούλων της, καθώς προσπαθεί να φέρει στο φως μία από τις πιο μαύρες σελίδες της γαλλικής αποικιοκρατίας: τον πόλεμο του Καμερούν, κατά τον οποίο το καθεστώς, υπό την καθοδήγηση της πρώην αποικιοκρατικής δύναμης, έπνιξε στο αίμα, με ιδιαίτερη βιαιότητα, με μαζικές σφαγές, με τη λειτουργία στρατοπέδων συγκέντρωσης, με τη χρήση ναπάλμ, και μέσα σε κλίμα γενικής αδιαφορίας και αποσιώπησης, το κίνημα εξέγερσης των πολιτών που ζητούσαν πλήρη και πραγματική ανεξαρτησία.

* * *

Ο Κανταλούμπ αφηγείται με ταλέντο μια αστυνομική ιστορία που εκτυλίσσεται στη Μασσαλία, το Παρίσι και το Καμερούν. Τα ιστορικά γεγονότα είναι πλήρως τεκμηριωμένα και πολλά πραγματικά πρόσωπα εμφανίζονται επί σκηνής. «Στο Καμερούν αναπτύχθηκε ένα μεγάλο κίνημα υπέρ της ανεξαρτησίας της χώρας που μπορεί να συγκριθεί, τόσο από στρατιωτική όσο και από διανοητική άποψη, με το ANC. Υπήρξε απίστευτη χρήση βίας εκ μέρους του στρατού του Καμερούν που ήταν πλαισιωμένος από τους Γάλλους. Και όλα αυτά είναι ελάχιστα γνωστά στους Γάλλους», παρατηρεί ο συγγραφέας.
Το μυθιστόρημα ανήκει στο είδος του πολιτικού και κοινωνικού νουάρ. Ο συγγραφέας διακρίνει το «διδακτικό» ύφος που χρησιμοποιούσε στη δημοσιογραφία –αυτό που επιδιώκει, χωρίς πολλά πολλά, το ουσιώδες– από το λογοτεχνικό ύφος, το «περισσότερο νεφελώδες, επεξεργασμένο, αυτό που πρέπει, κάποιες φορές, να ξαφνιάζει τον αναγνώστη».
Jeune Afrique

Ο συγγραφέας περιγράφει τον τρόπο με τον οποίο η Γαλλία χρησιμοποίησε τις μυστικές της υπηρεσίες και τον στρατό για να κρατήσει υπό την επιρροή της μια χώρα που είχε μόλις αποκτήσει την ανεξαρτησία της. Καταπίεση πνιγμένη στο αίμα, χωριά κατεστραμμένα, Γάλλοι στρατιωτικοί σύμβουλοι που ελέγχουν τον στρατό του Καμερούν, δεκάδες χιλιάδες νεκροί, ενώ επικρατεί η απόλυτη σιωπή.
Συναρπαστικό μυθιστόρημα για τη νεοαποικιακή σχέση της Γαλλίας με τις παλιές της αποικίες. Ο Κανταλούμπ είναι έξοχος αφηγητής και οι διάλογοί του είναι επιδέξια γραμμένοι.
Radio France

Συναρπαστικό πέρα ώς πέρα. Η μυθοπλασία μπορεί να αποτελέσει εξαιρετικό μέσο για την αποκάλυψη της αλήθειας. Είναι απόλαυση να διαβάζεις τα βιβλία του Κανταλούμπ.
Télérama

Με το δεύτερο μυθιστόρημά του, Φούγκα για ένα προτεκτοράτο, ο Τομά Κανταλούμπ μάς επιβεβαιώνει ότι κρατάει χρυσάφι στα χέρια του. Διαθέτει την ικανότητα να παντρεύει την αστυνομική πλοκή με τη γεωπολιτική, να ακτινογραφεί τους πολέμους κατά της αποικιοκρατίας, να αποκαλύπτει τις βρόμικες υποθέσεις των μυστικών υπηρεσιών. Ας προσθέσουμε, επίσης, την επιδεξιότητα στους διαλόγους.
Le Monde

Ένα από τα καλύτερα νουάρ του 2021. Συναρπαστική πλοκή, στην υπηρεσία της μνήμης, και μια κριτική ματιά στην πρόσφατη γαλλική ιστορία.
France info

• Επιμέλεια κειμένου: Γιάννης Μπαλαμπανίδης