Η απεργία των ψηφοφόρων

Ο Οκτάβ Μιρμπώ ήταν συγγραφέας, κριτικός τέχνης και δημοσιογράφος. Είναι γνωστός στις μέρες μας κυρίως για το μυθιστόρημά του "Ημερολόγιο μιας καμαριέρας", που μεταφέρθηκε στον κινηματογράφο από τον Λουίς Μπουνιουέλ. Λιβελλογράφος που έκανε τους πάντες να τρέμουν, αλλά και νεωτεριστής μυθιστοριογράφος, έγραψε θεατρικά έργα κλασικά και μοντέρνα μαζί. Λογοτεχνικά ανορθόδοξος, πέρα από κατηγοριοποιήσεις, περιφρονούσε σχολές και θεωρίες και έσβηνε μέσα σε όλα τα λογοτεχνικά είδη τη ριζική του αποστροφή προς οτιδήποτε θεσμικό. Βίαια ατομικιστής και αναρχικός, ενσάρκωνε τον κριτικό, δυνητικά ανατρεπτικό διανοούμενο.

Η "Απεργία των ψηφοφόρων" είναι ένα χρονικό αναρχικής έμπνευσης που δημοσιεύτηκε στις 28 Νοεμβρίου 1888 στην εφημερίδα Le Figaro. Για τον Μιρμπώ, η καθολική ψηφοφορία και η προσφυγή στις εκλογές δεν είναι τίποτε άλλο από μια απάτη στημένη από τους κυρίαρχους, για να αποκτούν φτηνά τη συναίνεση αυτών τους οποίους καταπιέζουν και εκμεταλλεύονται. Καλεί λοιπόν τους ψηφοφόρους να απεργήσουν στις κάλπες και να φερθούν όχι σαν αγελαία πρόβατα αλλά ως πολίτες πνευματικά διαυγείς.

Στα δύο κείμενα που περιλαμβάνονται εδώ, ο Μιρμπώ πραγματεύεται το θέμα της εξουσίας, όχι μόνο για τον τρόπο με τον οποίο ασκείται στο άτομο, αλλά επίσης, και κυρίως, για τον τρόπο που την εσωτερικεύουν και την ενστερνίζονται οι ίδιοι οι κυβερνώμενοι.

Αποσπάσματα από την έκδοση:
«Να θυμάσαι ότι ο άνθρωπος που ζητιανεύει τις ψήφους είναι από το γεγονός αυτό και μόνο ένας άνθρωπος ανέντιμος, διότι, σε αντάλλαγμα της εξουσίας και του πλούτου που απέκτησε χάρη σ’ εσένα, σού υπόσχεται ένα σωρό θαυμάσια πράγματα, τα οποία δεν θα σ’ τα δώσει, και δεν είναι άλλωστε μέσα στις δυνατότητές του να σ’ τα δώσει. Ο άνδρας που εξυψώνεις δεν εκπροσωπεί ούτε την εξαθλίωσή σου ούτε τις επιδιώξεις σου ούτε τίποτα».

«Λοιπόν, καλέ μου ψηφοφόρε, […] αν είχες ένα κουκούτσι λογική στο μυαλό σου, αν δεν είσαι όπως είσαι, δηλαδή αμετακλήτως αποβλακωμένος, […] αν δεν ήσουν ο αθεράπευτα Κυρίαρχος, χωρίς σκήπτρο, χωρίς στέμμα, χωρίς βασίλειο, όπως ήσουν πάντα, την ημέρα των εκλογών θα πήγαινες στο ποτάμι να ψαρέψεις ή να κοιμηθείς στη σκιά μιας ιτιάςή να χαριεντιστείς με τα κορίτσια πίσω από το μύλο ή να παίξεις ένα υπαίθριο παιχνίδι με τους συγχωριανούς σου. Θα εγκατέλειπες τα φρικτά υποκείμενά σου, να χτυπιούνται μεταξύ τους, να αλληλοσπαράσσονται, να αλληλοσκοτώνονται. Εκείνη την ημέρα θα μπορέσεις να περηφανευτείς ότι ανέλαβες την ευθύνη της μοναδικής πολιτικής σου πράξης, της πρώτης καλής πράξης στη ζωή σου».

«Ώ καλέ ψηφοφόρε, ανεκδιήγητε ηλίθιε, δύστυχε και εξαθλιωμένε, αν, αντί να αφήνεσαι και να υποκύπτεις στις παράλογες επωδούς που, κάθε πρωί, για μία δεκάρα, σου ψέλνουν οι εφημερίδες, μικρές ή μεγάλες, γαλάζιες ή μαύρες, λευκές ή κόκκινες, οι οποίες χρυσώνονται για να σε εξοντώσουν, αν, αντί να πιστεύεις στις χιμαιρικές κολακείες με τις οποίες χαϊδεύουν τη ματαιοδοξία σου, με τις οποίες περιβάλλουν την αξιοθρήνητη και καταρρακωμένη κυριαρχία σου, αν, αντί να στέκεσαι, αιώνιε αργόσχολε, μπροστά στις βαρύγδουπες κοροϊδίες των εκλογικών αφισών […] ίσως θα πάψεις να βιάζεσαι να ενδυθείς το σοβαροφανές ύφος σου και το καλό πανωφόρι σου για να σπεύσεις στις ανθρωποκτόνες κάλπες όπου, όποιο όνομα να επιλέξεις, επιλέγεις εκ προοιμίου το όνομα του πιο θανάσιμου εχθρού σου.
[…] Η πολιτική είναι ένα απεχθές ψέμα, το αντίθετο της κοινής λογικής, της δικαιοσύνης και του δικαίου, και δεν θα είχες κανένα λόγο να αναμειχθείς, εσύ, του οποίου ο λογαριασμός έχει προεξοφληθεί στο μεγάλο βιβλίο των ανθρώπινων πεπρωμένων».