Μαρξ

"Ένα φαντασμα πλανιεται πάνω από την Ευρώπη. Το φάντασμα του κομμουνισμού". Αυτό έγραψαν πριν από εκατόν εξήντα χρόνια περίπου οι Μαρξ και Ένγκελς. Η διαπίστωσή τους φαίνεται να έχει διαψευστεί! Σήμερα πάνω από την Ευρώπη πλανώνται τα φαντάσματα των νεκρών των πολέμων της Νέας Τάξης και τα φαντάσματα εκείνων που πεθαίνουν από την πείνα στον καπιταλιστικό παράδεισο. Νέα εποχή, νέοι προφήτες: Ο μαρξισμός είναι νεκρός! Ο Μαρξ είναι νεκρός! Ο κομμουνισμός είναι νεκρός! Τέλος των "μεγάλων αφηγήσεων"! Τέλος του Ιδεολογικού Τέλους της Ιστορίας! Η ανθρωπότητα θα ζήσει εφεξής στον αιώνα της κεφαλαιοκρατικής ειρήνης (ή στο νεκροταφείο των ιδεών και του ανθρωπισμού, αν προτιμάτε). Οι βιαστικές προφητείες των απολογητών έχουν ήδη διαψευστεί. Η Ιστορία συνεχίζει να γράφεται με αίμα και η "καπιταλιστική ειρήνη" είναι άλλο από την παγκοσμιοποίηση του κεφαλαίου και των πλανητικών, ενδογενών αντινομιών του. Τι κάνουμε, λοιπόν, ζώντας σ' έναν κόσμο που προχωρεί με επιταχυνόμενη ταχύτητα προς την καταστροφή; Ας μην αποφεύγουμε κουτοπόνηρα το πρόβλημα: Η κατάρρευση του σοσιαλιστικού στρατοπέδου έθεσε με δραματικό τρόπο το πρόβλημα της επιστημονικής αξίας του μαρξισμού, ως φιλοσοφίας και ως κοινωνικής θεωρίας, καθώς και το πρόβλημα της δυνατότητας να οικοδομηθεί μία σοσιαλιστική κοινωνία λόγω της υποτιθέμενης εγωιστικής ανθρώπινης φύσης. Τι κάνουν, λοιπόν, όσοι αγωνίστηκαν για μία σοσιαλιστική κοινωνία; Τι κάνουν ειδικά οι διανοούμενοι και οι πολιτικοί; Οι μεν έσπευσαν να ενσωματωθούν. Να μεταλλαχτούν σε ιδεολόγους του κόσμου τον οποίο άλλοτε πολεμούσαν. Άλλοι, στα ερείπια της χαμένης Ιερουσαλήμ, φλυαρούν για "δημοκρατικό σοσιαλισμό" (ο σοσιαλισμός είναι εξ ορισμού δημοκρατικός) και αγωνίζονται για μικρές νίκες χωρίς στρατηγική για το μέλλον. Και, τέλος, κάποιοι κάνουν ότι δεν καταλαβαίνουν τι έχει συμβεί. Θεωρητικά άοπλοι, έχοντας μετατρέψει τον μαρξισμό σε σύνολο από "τσιτάτα", έχοντας λησμονήσει το πιο αποτελεσματικό όπλο, τη διαλεκτική, στρέφονται προς το παρελθόν, ενώ η Ιστορία προχωρεί με γιγαντιαία βήματα, προς τα πού; Δεν τελειώσαμε. Υπάρχει και μία τέταρτη κατηγορία: Αυτοί που τολμούν να αντικρίσουν τη ζοφερή πραγματικότητα. Να κατανοήσουν τα αίτια της καταστροφής. Να ανακτήσουν το επιστημονικό κεκτημένο του μαρξισμού και να αναπτύξουν τη θεωρία ώστε να αντιστοιχεί στις τραγικές πραγματικότητες αλλά και στις πρωτοφανείς δυνατότητες του σημερινού κόσμου. Ο Κινιού με το παρόν βιβλίο του τολμά να αντιπαρατεθεί στις τρέχουσες "αποδεκτές ιδέες" που ως αυτονόητες αλήθειες διαδίδονται από τα μέσα προπαγάνδας και χειραγώγησης του (επί του παρόντος) νικηφόρου καπιταλισμού. Ποιες είναι αυτές οι "προφανείς" ιδέες; Ο Κινιού επιχειρεί να ανασκευάσει δεκαεννέα, από το σύνολο του καπιταλιστικού οπλοστασίου. Αυτές είναι ορισμένες από τις "αυτονόητες" ιδέες που οι ιδεολόγοι του όψιμου κρισιακού καπιταλισμού αποδίδουν στον Μαρξ, στον μαρξισμό και στο ιδεώδες του κομμουνισμού. Με ποιον τρόπο, λοιπόν, ο Κινιού ανασκευάζει αυτά τα ιδεολογήματα της προπαγάνδας; Πρώτα, χωρίς να κάνει απολογητική του μαρξισμού. Χωρίς να αξιοποιεί τον Μαρξ. Χωρίς να αποκρύπτει αδυναμίες, κενά, λάθη και ξεπερασμένες ιδέες του μαρξισμού. Ταυτόχρονα, αναδεικνύοντας συγκεκριμένα τις πραγματικές απόψεις του μαρξισμού που διαστρεβλώνουν, απολυτοποιούν ή αποκρύπτουν οι "οργανικοί διανοούμενοι" του καπιταλισμού. Και αυτά με σαφήνεια, με γνώση των κειμένων, με σύντομο, κοφτό στυλ, με γλώσσα κατανοητή, σε αντίθεση με τα περίτεχνα παραληρήματα που κατά καιρούς μάς έρχονται από τη Γαλλία και που ορισμένοι τα δέχονται ως απαύγασμα σοφίας ή και επαναστατικής θεωρίας. Το βιβλίο του Κινιού, προσιτό στο ευρύ κοινό, χωρίς να χάνει τίποτα από την αυστηρότητα του φιλοσοφικού λόγου, είναι μία εξαιρετική "μύηση" σε βασικά ζητήματα του μαρξισμού, χρήσιμη και για τον αρχάριο αλλά και για εκείνον που θέτει ξανά σε κριτική εξέταση τις φιλοσοφικές αντιλήψεις του. (από τον πρόλογο στην ελληνική έκδοση του Ευτύχη Μπιτσάκη) Το βιβλίο εκδόθηκε στη Γαλλία το 2007, πριν από την παγκόσμια καπιταλιστική κρίση, αποτέλεσε εκδοτική επιτυχία και επανεκδόθηκε το 2009. Διαβάζοντάς το, διαπιστώνει κανείς ότι η σκέψη του Μαρξ, απαλλαγμένη από τις προκαταλήψεις που τη συσκοτίζουν, έχει σήμερα μια καταπληκτική επικαιρότητα. Προσιτό στο ευρύ κοινό, χωρίς να χάνει τίποτε από την αυστηρότητα του φιλοσοφικού λόγου, είναι μια εξαιρετική "μύηση" σε βασικά ζητήματα του μαρξισμού, χρήσιμη και για τον αρχάριο αλλά και εκείνον που θέτει ξανά σε κριτική εξέταση τις φιλοσοφικές αντιλήψεις του.