Κριτική Διεπιστημονικότητα 3: Αναπαραστάσεις, Πολιτισμικές Αντιστάσεις

Τα άρθρα του τόμου αποτελούν προϊόν των εργασιών μιας ομάδας λειτουργεί συλλογικά με τη μορφή εργαστηρίου και αποσκοπεί στην ανάπτυξη της "Κριτικής διεπιστημονικότητας" με εκδόσεις σε ετήσια βάση. Επιδίωξη της ομάδας είναι να συμβάλει στη διεξαγωγή ενός κριτικού διαλόγου ανάμεσα στους διάφορους κλάδους της γνώσης, που θα έχει ως αποτέλεσμα όχι απλώς την ανταλλαγή ιδεών και μεθόδων αλλά την αναθεώρηση των επιστημών και των μεταξύ τους σχέσεων σε ένα νέο πλαίσιο οργάνωσης και εποπτείας όπου κεντρικός άξονας θα είναι ο άνθρωπος. Η παραπάνω προσπάθεια δεν είναι κάτι το ουτοπικό αλλά επιτακτική ανάγκη των σύγχρονων συνθηκών. Σε μια εποχή η οποία από πολλούς θεωρείται ότι βρίσκεται στα όρια του μεταμοντερνισμού και όπου η αίσθηση ότι διερχόμαστε γενική πολιτισμική κρίση έχει γίνει κοινός τόπος, επιβάλλεται να επαναξιολογήσουμε τη διαλεκτική μεταξύ γνώσης και κοινωνίας και να ενισχύσουμε την αναδιοργάνωση των επιστημών στην κατεύθυνση του κοινωνικού προβληματισμού. Εξάλλου είναι γνωστό, παρά τις εξαγγελίες για την καθαρότητα και την αντικειμενικότητα της επιστημονικής γνώσης, αυτή υφίσταται ήδη έντονη πολιτική πίεση για να υπηρετήσει σκοπούς σε βάρος του ανθρώπου: χημικά και βιολογικά όπλα, τεχνολογία ελέγχου της προσωπικής ζωής κ.ά. Μια διεπιστημονική θεώρηση που θα αντιμετωπίζει τον αντικειμενικό κόσμο σε διαλεκτική εξάρτηση με το υποκείμενο της γνώσης, τον άνθρωπο χρησιμοποιεί αναπόφευκτα τον κριτικό αναστοχασμό. Ταυτόχρονα, είναι υποχρεωμένη να προσεγγίσει την οπτική του Άλλου και να υπερβεί τα όρια της κουλτούρας μας, για να αποκτήσει τη δυνατότητα της παρέμβασης στις πολιτισμικές μας κατηγορίες, στην προοπτική της χειραφέτησης του ανθρώπου. Σύμφωνα με το παραπάνω πλαίσιο στο οποίο προδιαγράφεται η προσπάθεια της κριτικής διεπιστημονικότητας προκύπτει η ανάγκη της προτεραιότητας στο πρόβλημα της μεθοδολογίας. Τα άρθρα του πρώτου μέρους του τόμου και η διερεύνηση του πεδίου των πολιτισμικών αντιστάσεων του δεύτερου μέρους επιδιώκουν την προσέγγιση του προβλήματος αυτού. Περιέχονται τα κείμενα: Αναπαραστάσεις - Σωτήρης Δημητρίου, "Οι αναπαραστάσεις και το πρόβλημα της μεθοδολογίας" - Σταύρος Σταυρίδης, "Αναπαραστάσεις χώρων, αναπαραστάσεις ελευθερίας" - Ντέλια Τζωρτζάκη ""Ουάου!!": Οι ψηφιακές προσομοιώσεις ως μουσειακή εμπειρία. Μια μεθοδολογική προσέγγιση" - Φανή Κουντουρή, "Ο πολίτης θύμα - Το κράτος πρόβλημα: Η δημοσιογραφική συμβολή στη σύσταση της πολιτικής κατηγορίας "Καθημερινότητα του πολίτη"" - Μαρία Φακιολά, "Ρομά Αγίας Βαρβάρας: Το τσιφτετέλι ως επιτέλεση και ως αναπαράσταση μέσα και έξω από την ομάδα" - Μαρία Μοίρα, "Λογοτεχνικές χωρικές αναπαραστάσεις ή τα χνώτα της πόλης" - Έλανα Μπέτζου, "Κινηματογράφος και πολιτισμικές αναπαραστάσεις: Η αναπαράσταση του ελληνικού λαϊκού πολιτισμού στις ταινίες φουστανέλας" - Νίκος Τερζής, "Citizen Kane: Η πρισματική αναπαράσταση του παζλ μιας ζωής" - Δήμητρα Παπακωνσταντίνου, "Νοηματοδότηση και αναπαράσταση του χώρου στην αρχαιολογία" - Μυρτώ - Μαρία Βορεάκου, "Χωρίς αναπαράσταση: Η ταύτιση ως συνθήκη κατάλυσης του αναπαραστατικού μηχανισμού στους Αυστραλούς Αβορίγινες" Διεπιστημονικό εργαστήρι: Ο πολιτισμός πεδίο αναμέτρησης - Στάθης Γαλάτης, "Μύθοι, κώδικες και λαϊκή τέχνη: η περίπτωση του Φλαμένκο" - Αθηνά Καρτάλου, "Αλίκη Βουγιουκλάκη - Τζένη Καρέζη. Διακρίσεις και διεκδικήσεις στο πλαίσιο του εμπορικού ελληνικού κινηματογράφου".