Ο Ιάκωβος Α. Βασάλος γεννήθηκε στη Σίφνο το 1938. Σπούδασε χημικός μηχανικός στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο. Συνέχισε με μεταπτυχιακές σπουδές στον Καναδά και στις ΗΠΑ, όπου το 1969 έλαβε το διδακτορικό του από το Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Μασαχουσέτης (ΜΙΤ). Το 1976 πήρε το Master in Management από το Northwestern University. Εργάστηκε για δέκα χρόνια σε ερευνητικό κέντρο των ΗΠΑ και υπηρέτησε ως καθηγητής στο ΑΠΘ από το 1979 μέχρι το 2005. Υπήρξε πρωτεργάτης στη δημιουργία του Ινστιτούτου Τεχνικής Χημικών Διεργασιών (ΙΤΧΗΔ), του Τεχνολογικού Πάρκου Θεσσαλονίκης και του Εθνικού Κέντρου Έρευνας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης (ΕΚΕΤΑ), ενώ διετέλεσε πρώτος πρόεδρος του Κέντρου. Το έργο του στην εφαρμοσμένη κατάλυση βρήκε διεθνή αναγνώριση.