Ο Γιάννης Μπαλάφας σπούδασε και εργάσθηκε ως πολιτικός μηχανικός. Είναι μέλος της Πολιτικής Γραμματείας του Συνασπισμού και της Πανελλαδικής Συντονιστικής Επιτροπής του ΣΥΡΙΖΑ - Ενωτικό Κοινωνικό Μέτωπο. Από τους βασικούς συντελεστές των προγραμματικών επεξεργασιών του κόμματος του. Από σπουδαστής στην Αριστερά, στη Νεολαία Λαμπράκη. Στη δικτατορία, μέλος του Ρήγα Φεραίου, δικάστηκε και εξορίστηκε. Στο ΚΚΕ από το 1974 έως τη διάσπαση του 1991. Διαμορφώθηκε από τη γέννηση του στο Ληξούρι της Κεφαλονιάς, την ηπειρώτικη-τζουμερκιώτικη καταγωγή του, τα χρόνια που έζησε ως παιδί και έφηβος στη Ζάκυνθο, τα Γιάννενα, την Κέρκυρα. Άρθρα του έχουν δημοσιευθεί στην "Αυγή" και άλλα έντυπα της Αριστεράς. Το "20 χρόνια χρειάστηκαν" είναι η πρώτη συγγραφική του προσπάθεια.