Άνθρωπος

Ο Michael Gazzaniga, ένας από τους κορυφαίους διεθνώς ερευνητές στον χώρο της νευροεπιστήμης, εξετάζει τη βιολογική, την ψυχολογική και την κοινωνική φύση του είδους μας, σε μια προσπάθεια για όσο το δυνατόν εμβριθέστερη κατανόηση της μοναδικότητάς μας. Μερικά ερωτήματα του βιβλίου: - Ποια συμβάντα στον ρου της εξελικτικής ιστορίας κατέστησαν τόσο μοναδικούς εμάς τους ανθρώπους; Τι μοναδικό έχει ο εγκέφαλός μας; Υπάρχει διαφορά μεταξύ της νοημοσύνης του ανθρώπου και της νοημοσύνης των ζώων; Θα μπορούσατε να βγείτε ραντεβού με έναν χιμπαντζή; Διαφέρει ο τρόπος σκέψης στα διάφορα είδη; - Τι σημασία έχει η γλώσσα και η τέχνη για την ανθρώπινη κατάσταση; Υπάρχει φυσική γλώσσα στα άλλα πρωτεύοντα; Ποιο εξελικτικό πλεονέκτημα μας έδωσε πιθανόν η τέχνη; Και αυτή αποτελεί δική μας αποκλειστικότητα; Βοηθά η τέχνη στην ανάπτυξη του εγκεφάλου μας; Είναι βιολογικό χαρακτηριστικό η προτίμηση προς την ομορφιά; - Γιατί είμαστε κοινωνικά όντα και πώς δικαιολογείται η κοινωνική επιθετικότητά μας; Γιατί είναι περιορισμένο το μέγεθος των κοινωνικών ομάδων μας; Και πώς συμβιβάζεται αυτό με το ότι ζούμε πλέον σε τεράστιες πόλεις, συχνά μαζί με εκατομμύρια άλλους ανθρώπους; - Γιατί λέμε ψέματα στους άλλους; Και στον εαυτό μας; Γιατί δεν έχουμε εξελίξει κάποιους μηχανισμούς ανίχνευσής τους; Από πού προέρχονται οι ηθικές πεποιθήσεις μας; Τα ηθικά μας ένστικτα αποτελούν μέρος της φύσης μας ή μήπως είναι μεταγενέστερες προσθήκες; Και η θρησκεία τι σχέση έχει με αυτά; Μας προσφέρει η θρησκεία κάποιο πλεονέκτημα επιβίωσης; Και έχει επιλεγεί από την εξέλιξη; - Μεταδίδονται τα συναισθήματα; Υπάρχει συναισθηματικός μιμητισμός στα άλλα ζώα; Τι είναι οι κατοπτρικοί νευρώνες και ποιος ο ρόλος τους στην κατανόηση των προθέσεων και των συναισθημάτων μας; Πώς καταφέρνουμε να κάνουμε τη διάκριση ανάμεσα στο "εγώ" και στο "εσύ"; Μπορεί ο σκύλος σας να αντιληφθεί τη δική σας προοπτική -να κοιτάξει τον κόσμο μέσα από τα δικά σας μάτια; Τα ζώα σκέφτονται αυτά που γνωρίζουν; Και μπορεί η σκέψη τους να ταξιδεύει στον χρόνο; - Γιατί οι περισσότεροι άνθρωποι πιστεύουν ότι ο νους και το σώμα είναι χωριστά πράγματα; Αν πιστεύετε ότι έχετε μια ψυχή που υπερβαίνει τα κύτταρα και τις χημικές ουσίες του εγκεφάλου σας, τότε πώς εξηγείτε τις παρατηρούμενες αλλαγές προσωπικότητας, τις μεταβολές στη συνείδηση ή οποιεσδήποτε από τις μεταστροφές που συνοδεύουν τις εγκεφαλικές βλάβες; - Πώς μια αντίληψη ή μια πληροφορία εισέρχεται στη συνείδηση από τα άδυτα του μη συνειδητού; Ποιες πληροφορίες επιτρέπεται να περάσουν; Τι το καθορίζει αυτό; Πώς σχηματίζονται νέες ιδέες; Είναι όλα τα ζώα εξίσου συνειδητά ή υπάρχουν διαβαθμίσεις της συνείδησης; Είναι η συνείδησή μας μοναδική στο ζωικό βασίλειο; Αν με χειρουργική επέμβαση διακόπταμε τη σύνδεση μεταξύ των δύο εγκεφαλικών ημισφαιρίων, τ τε θα δημιουργούνταν μια διχασμένη προσωπικότητα, με δύο εγκεφάλους και με δύο συνειδήσεις σε ένα κεφάλι; - Γιατί φοβόμαστε ότι επεμβαίνοντας στον εγκέφαλο και κάνοντας χρήση νευρωνικών εμφυτευμάτων απειλούνται οι μοναδικές ιδιότητες του ανθρώπου και η ταυτότητα του ατόμου; Είναι ηθικό να χρησιμοποιούμε κοχλιακά εμφυτεύματα και εμφυτεύματα αμφιβληστροειδούς; Θα μειονεκτούσατε αν οι άλλοι έφεραν κάποιο νευρωνικό εμφύτευμα που ενίσχυε τις νοητικές ικανότητές τους, ενώ εσείς όχι; Μήπως τότε θα χρειαζόταν να αναβαθμιστείτε με πυρίτιο, ώστε να επιβιώσετε; "Ο Michael Gazzaniga, ένας από τους πλέον σημαίνοντες διεθνώς ψυχολόγους, πετυχαίνει εδώ μια αξιοθαύμαστη σύνθεση. Αθεράπευτα πνευματώδης όσο και ανεπιτήδευτος, μας ξεναγεί, με μια συνεκτική και ευχάριστη αφήγηση, στα πιο πρόσφατα ευρήματα των επιστημών του νου και του εγκεφάλου. [...] Το βιβλίο μάς προσφέρει τις καλύτερες απαντήσεις που έχει να μας δώσει η επιστήμη σχετικά με το τι σημαίνει να είσαι άνθρωπος." (Steven Pinker, καθηγητής ψυχολογίας, Πανεπιστήμιο Harvard)